سوماتروپین در بدنسازی: دوره مصرف، فواید و عوارض هورمون رشد انسانی (HGH)

هورمون رشد انسانی به طور طبعی توسط بدن تولید می‌شود. این هورمون برای تحریک رشد، تولید مثل و بازسازی سلول‌ها حیاتی است. همچنین با نام سوماتروپین یا به اختصار سوما نیز شناخته می‌شود. HGH مسئول بسیاری از فرآیندهای رشد از جمله تحریک IGF-1 (فاکتور رشد شبه انسولین ۱) است.

سوما برای بسیاری از بدنسازان جذاب است. اما مزایای بسیار بیشتری نسبت به رشد عضلات دارد. در واقع افزایش توده عضلانی لزوما تنها هدف مصرف‌کنندگان سوماتروپین نیست. این هورمون فواید متعدد دیگری نیز دارد؛ به ویژه زمانی که با استروئیدهای دیگر ترکیب شود. از جمله کاهش چربی، ریکاوری و جوان‌سازی از فواید HGH است.

سوماتروپین اغلب به دلیل مزایای ضد پیری آن مورد توجه قرار می‌گیرد. بسیاری از خواص آن برای ورزشکاران رشته بدنسازی مفید است زیرا بدن را برای داشتن حداکثر عملکرد بهینه می‌کند. HGH روی برخی از مهم‌ترین فرآیندهای بدن تأثیر می‌گذارد که با سطح انرژی در ارتباط هستند. بهبود ترکیب بدن، کیفیت خواب و سلامت استخوان و مفاصل!

این نوشته تنها جنبه آموزشی داشته و برای بالا بردن سطح دانش و آگاهی مخاطبان می‌باشد. فیتنسیا به هیچ وجه مصرف خودسرانه استروئیدها و هورمون‌ها را به مخاطبان توصیه نمی‌کند.

هورمون رشد انسانی یا سوماتروپین چیست؟

همانطور که تستوسترون برای بسیاری از بدنسازان و سایر ورزشکاران بسیار مطلوب است، سوماتروپین نیز می‌تواند مطلوب و اثرگذار باشد. اما با تستوسترون و سایر استروئیدها بسیار متفاوت است.

HGH یک استروئید آنابولیک نیست. بلکه یک نوع هورمون پپتایدی است. هورمون سوما یک فرم مصنوعی مشابه با هورمون رشد انسانی طبیعی است که به صورت آزمایشگاهی ساخته می‌شود.

سوماتروپین یک ماده منحصر به فرد برای استفاده در دوره های استروئید است و نباید مانند سایر استروئیدها در نظر گرفته شود. بلکه یک مکمل بسیار قدرتمند برای هر دوره استروئید است. زیرا می‌تواند اثراتی را که شما دوست دارید از استروئیدها دریافت کنید، به شدت افزایش دهد.

فواید سوماتروپین – HGH

سوما فواید و مزایای بسیاری دارد که اغلب با هیچ استروئید آنابولیکی نمی‌توان به آن‌ها دست یافت. از این رو افزودن سوماتروپین به دوره‌های استروئیدی بسیار مناسب است.

سوماتروپین علاوه بر تقویت بدن، به سلامت مفاصل، پوست و استخوان‌ها نیز کمک می‌کند. همچنین سرعت ریکاوری را افزایش داده، خواب و خلق و خو را نیز بهبود می‌بخشد.

برخلاف تستوسترون که اکثر استروئیدها بر پایه آن هستند، HGH یک هورمون مردانه نیست و این یعنی زنان نیز می‌توانند از هورمون رشد انسانی استفاده کنند؛ بدون این که اثرات منفی استروئیدها رخ دهد.

برای آن‌دسته از ورزشکاران حرفه‌ای که سابقه طولانی مصرف انواع استروئید دارند و به نظر می‌رسد دیگر با مصرف استروئید شاهد رشد و پیشرفت نباشند، هورمون رشد (HGH) بسیار مناسب است. افزودن سوماتروپین به دوره استروئید می‌تواند بدنسازان حرفه‌ای را از محدودیت‌های رشد عضلات عبور دهد.

فواید اصلی هورمون رشد انسانی – سوماتروپین در بدنسازی

• تقویت مفاصل، تاندون‌ها و استخوان‌ها
• افزایش سرعت ریکاوری
• رشد توده عضلانی بدون چربی
• افزایش انرژی
• کاهش چربی بدن
• بهبود متابولیسم
• افزایش تراکم و چگالی عضلات

سایر فواید هورمون سوما شامل بهبود قابل توجه در سلامت پوست و کیفیت خواب است. این تا حد زیادی به سلامت عمومی و تندرستی کمک می‌کند.

دوز مصرف سوماتروپین – HGH

در کاربردهای پزشکی هورمون رشد انسانی معمولا با دوزهای پایین تجویز می‌شود. دوز رایج معمولا ۳-۱ واحد در روز است. تنها در موارد نادر از ۴ واحد در روز استفاده می‌شود.

بدنسازان عادت دارند برای کسب نتایج از طریق مصرف استروئید از دوزهای بسیار بیشتر نسبت به مصرف پزشکی استفاده کنند. اما در مورد سوماتروپین لازم نیست چنین کاری انجام دهید و مصرف بیشتر از ۴ واحد در روز توصیه نمی‌شود.

در واقع، تجاوز از حداکثر دوز مجاز شما را در معرض خطر عوارض جانبی بسیار جدی قرار می‌دهد. خبر خوب این است که HGH حتی در دوزهای پایینی که به صورت درمانی استفاده می‌شود بسیار موثر است. این می‌تواند دوز پایه خوبی برای مصرف‌کنندگان جدید باشد. ورزشکارانی که سابقه قبلی مصرف سوماتروپین دارند، می‌توانند دوز را کمی افزایش دهند در حالی که باید در نظر داشته باشند با افزایش دوز خطر عوارض جانبی نیز افزایش می‌یابد.

در ادامه، دوزهای مناسب برای اهداف گوناگون آوره شده است.

دوز مصرف سوماتروپین برای سطح مبتدی، نیمه حرفه ای و حرفه ای

در ادامه دوز مناسب مصرف سوماتروپین برای ورزشکاران سطوح مختلف گفته شده است:

هنگام استفاده از استروئیدهای آنابولیک، معمولا می‌توانیم یک برنامه مصرف استروئید را با توجه به سابقه قبلی مصرف استروئید و همچنین هدف تعیین کنیم. وقتی صحبت از HGH به میان می‌آید، اهداف شما مهم‌ترین نقش را در تعیین دوز مصرفی‌تان ایفا می‌کند نه سابقه مصرف استروئید یا حتی سوماتروپین.

از آن‌جایی سوماتروپین جزو هورمون‌هایی است که اغلب توسط بدنسازان حرفه‌ای استفاده می‌شود، به مبتدیان توصیه می‌شود که همیشه با کمترین دوز ممکن شروع کنند تا نحوه پاسخ بدنشان به HGH و نحوه تعامل با آن سایر استروئیدهای موجود در دوره را ارزیابی کنند.

برای ورزشکاران مبتدی مرد، دوز HGH بین ۲ تا ۴ واحد در روز فواید بسیار خوبی برای فیزیک بدن ایجاد می‌کند. حتی کاربران متوسط و حرفه‌ای اغلب در این سطح از دوز نتیجه مطلوب را کسب می‌کنند. با این تفاوت که ورزشکاران حرفه‌ای از ترکیبات استروئیدی قوی‌تری در کنار سوماتروپین استفاده می‌کنند.

دوزهای پایین‌تر فواید بسیار خوبی برای تقویت بدن،‌ ترمیم و ریکاوری و همچنین کاهش چربی دارند. اما کسانی که می‌خواهند از HGH در کنار سایر استروئیدهای آنابولیک برای افزایش رشد عضلات استفاده کنند، باید دوز مصرف را تا ۸ واحد در روز افزایش دهند. این دوز تنها برای ورزشکاران حرفه‌ای مجاز است.

توجه داشته باشید که هورمون سوماتروپین باعث رشد سریع عضلات نمی‌شود. به همین دلیل است که اغلب برای این منظور استفاده نمی‌شود.

کاری که HGH برای ورزشکاران نیمه حرفه ای و حرفه ای انجام می‌دهد، تقویت اثرات دوره استروئید است. به دست آوردن مقدار چشمگیری عضلات با استفاده از HGH نیازمند مصرف طولانی مدت آن به همراه سایر استروئیدهاست و این واقعا ایمن نیست!

زنان مصرف‌کننده سوماتروپین می‌توانند بدون بروز عوارض جانبی استروئیدها، از فواید HGH بهره‌مند شوند.

اکثر زنان با مصرف تنها ۱ یا ۲ واحد در روز به نتایج بسیار عالی دست پیدا می‌کنند و هیچ نیازی به افزایش دوز نخواهند داشت.

بهترین محل تزریق سوماتروپین برای بدنسازی

در حالی که اکثر استروئیدهای آنابولیکی باید به صورت عضلانی تزریق شوند، هورمون پپتایدی سوما را باید به صورت زیرپوستی تزریق کنید. دقیقا در زیر پوست.

اکثر ورزشکاران ترجیح می‌دهند سوما را در ناحیه شکم تزریق کنند؛ زیرا در این ناحیه نسبت به نقاط دیگر بدن چربی بیشتری وجود دارد و تزریق زیر جلدی در اطراف شکم آسان‌تر است.

از دیگر نقاط توصیه شده برای تزریق سوما می‌توان به دلتوئید و ران (باز هم به صورت زیر پوستی) اشاره کرد.

این که هورمون رشد انسانی را در چه قسمتی از بدن تزریق کنید، تاثر مستقیمی روی نتایج آن ندارد. به عبارت دیگر، تزریق در شکم باعث از بین رفتن چربی‌های شکم نمی‌شود. در واقع هورمون HGH ابتدا وارد خون شده و سپس در کبد متابولیزه شده و به کل بدن می‌رود.

دوره سوماتروپین در بدنسازی

برخلاف اکثر هورمون‌های استروئیدی که یک روش تقریبا مشخص برای مصرف دارند، دوره سوماتروپین به عوامل متعددی بستگی دارد که مهمترین آن‌ها اهداف شما و سایر هورمون‌های موجود در دوره است.

از آن‌جایی که HGH یک مکمل عالی برای دوره‌های استروئیدی (چه برای حجم و چه برای کات) می‌باشد، باید دوز و نحوه مصرف آن را با توجه به سایر استروئیدهای موجود در دوره تعیین نمود.

همیشه به یاد داشته باشید که هورمون سوماتروپین دیر اثر است. این یعنی با مصرف کوتاه مدت آن هیچ نتیجه‌‌ای کسب نخواهید کرد. اگر بخواهید سوما برای شما نتیجه و فایده‌ای داشته باشد، باید آن را در دوره‌های استروئیدی طولانی مدت بگنجانید.

چه یک ورزشکار مبتدی باشید و یا یک ورزشکار بسیار حرفه‌ای، مصرف سوماتروپین به مدت کمتر از ۸ هفته، نتیجه‌ای برای شما ندارد. اما دو یا سه برابر این مدت (یعنی ۱۶ تا ۲۱ هفته) می‌تواند نتایج خوبی داشته باشد.

دوره سوما – مبتدی

اغلب تنها ورزشکاران حرفه‌ای به سراغ هورمون سوما می‌روند، اما اگر یک ورزشکار مبتدی بخواهد با دوره سوماتروپین به یک نتیجه همه جانبه شامل افزایش عضلات و کاهش چربی دست پیدا کند، می‌تواند به صورت زیر عمل کند.

• هفته ۸-۱
  • سوماتروپین : ۴ واحد در روز
• هفته ۱۶-۸
  • سوماتروپین : ۴ واحد در روز
  • تستوسترون انانتات : ۴۰۰ میلی‌گرم در هفته

دوره نیمه حرفه ای

اگر ورزشکار در سطح نیمه حرفه ای قرار داشته باشد،‌ آماده این است که یک ترکیب قدرتمند دیگر به دوره بالا اضافه کند.

بهترین استروئيدها برای مصرف در کنار سوما با هدف افزایش حجم:

• تستوسترون (پروپیونات، انانتات، سایپیونات)
• دکا دورابولین
• بولدنون
• ترنبولون

در دوره افزایش حجم با سوما بهتر است سوما را به مدت حداقل ۱۲ هفته و استروئیدها را هم با توجه مدت زمان نیمه عمر استروئید به طور صحیح مصرف کنید. دقت کنید اینطور نیست که لزوما در تمام طول دوره سوما از استروئید استفاده کنید. شاید تنها چند هفته از آن مناسب باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با مربی مشورت کنید.

همچنین بهترین استروئيدها برای مصرف با سوما برای چربی سوزی و کات:

• وینسترول
• مسترون
• اکساندرولون

سوماتروپین (HGH) اثربخشی استروئیدهای دیگر را در طول دوره تقویت می‌کند. بسته به میزان تحمل فرد، طول دوره می‌تواند بین ۱۶ تا ۲۱ هفته باشد. البته توجه کنید برای پیشگیری از بروز عوارض جانبی در چنین دوره‌های طولانی مدتی، باید اقدامات لازم و اصولی انجام شود.

نحوه اجرای دوره سوماتروپین و تستوسترون سایپیونات در سطح نیمه حرفه ای:

نکته مهم: ۲ ساعت قبل و بعد از تزریق سوما، هیچگونه غذا یا خوراکی میل نکنید. زیرا خوردن غذا باعث افزایش سطح انسولین می‌شود و این با افزایش سطح هورمون رشد تداخل دارد.

دوره سوماتروپین – حرفه ای

شاید بتوان از ترنبولون به عنوان قدرتمندترین هورمون استروئیدی یاد کرد. پس می‌توان آن را در دوره حرفه ای سوماتروپین نیز قرار داد.

تفاوت دوره حرفه ای سوما با دوره نیمه حرفه ای در اضافه کردن برخی هورمون های کات عضلات مثل آناوار (اکساندرولون) به دوره است.

یک هورمون بسیار قدرتمند و البته کمتر شناخته شده به نام T3 را نیز می‌توانید در هفته‌های پایانی دوره برای کاهش حداکثری درصد چربی بدن استفاده کنید. البته مصرف این هورمون در این دوره اختیاری است.

این دوره می‌تواند برای آماده سازی قبل از مسابقات بدنسازی توسط بدنسازان حرفه‌ای اجرا شود. ورزشکاران مبتدی و نیمه حرفه ای به هیچ وجه نباید این دوره را اجرا کنند.

تستوسترون در این دوره نقش جبران افت تستوسترون طبیعی بدن در اثر مصرف استروئید را بر عهده دارد. وظیفه اصلی برای ایجاد محیط آنابولیک در بدن و رشد عضلات بر عهده هورمون ترنبولون است.

با کم کردن دوز مصرف تستوسترون تا ۱۰۰ میلی‌گرم در هفته، احتباس آب به حداقل می‌رسد یا کاملا به صفر خواهد رسید. این دوره می‌تواند تا ۲۴ هفته ادامه یابد و ترکیبات بین قسمت‌های مختلف دوره تقسیم شود.

HGH در کل دوره با دوز ۶ واحد در روز استفاه می‌شود؛ زیرا اثرگذاری آن کند است و به زمان زیادی نیاز دارد.

ترنبولون با دوز ۴۰۰ میلی‌گرم در هفته و تستوسترون با دوز ۱۰۰ میلی‌گرم در هفته برای نیمه دوم دوره مناسب است.

اکساندرولون و T3 تنها در یک سوم پایانی دوره استفاده خواهند شد؛ یعنی در دوره ۲۴ هفته‌ای، این ترکیبات تنها در ۸ هفته پایانی مصرف می‌شوند. ۸۰ میلی‌گرم اکساندرولون در روز و ۷۵ میکروگرم T3 در روز می‌تواند مناسب باشد.

ترکیب سوماتروپین با سایر هورمون‌ها

استک (ترکیب) کردن سوما با سایر استروئیدها امری بسیار رایج است. این هورمون با اکثر استروئیدها اثر هم‌افزایی بسیار عالی دارد؛ یعنی هم سوماتروپین اثر سایر استروئیدها را تقویت می‌کند و هم بالعکس استروئیدها اثر سوما را تقویت می‌کنند. بهترین استروئيدها برای ترکیب با سوماتروپین در مطالب بالا ذکر شد.

سوماتروپین به خودی خود یک هورمون افزایش حجم عضلات نیست اما در صورت مصرف همزمان با استروئیدهای افزایش حجم عضلات، می‌تواند اثرات آن استروئیدها را چند برابر کند. در مورد چربی سوزی نیز همینطور است؛‌ یعنی HGH می‌تواند اثرات هورمون‌های استروئیدی چربی سوز را تقویت کند.

نتایج سوما (HGH) در بدنسازی

یکی از کاربردهای اصلی HGH افزایش چربی سوزی است. در حالی که در دوزهای بالا اثرات رشد عضلانی و قدرت را نیز می‌توان تجربه کرد. اما ممکن است زمان بیشتری طول بکشد و البته در سطح نتایج حاصل از مصرف استروئیدها نباشد.

اما سوماتروپین در همکاری با سایر استروئیدها برای افزایش اثرات آن‌ها و در نهایت افزایش نتایج مطلوب، بسیار خوب عمل می‌کند.

به همین دلیل است که HGH در طول دهه ۱۹۸۰ میلادی و پس از آن در بین بدنسازان بسیار محبوب شد. بدنسازان توانستند به کمک سوما، محدودیت‌ها و موانعی که با استفاده از استروئیدها به آن‌ها رسیده بودند، بشکنند و شاهد رشد و پیشرفت بیشتر باشند.

بنابراین به طور کلی برای افزایش توده عضلانی به کمک سوما، باید آن را در یک دوره استروئیدی برنامه‌ریزی شده قرار دهید؛ زیرا به تنهایی اثرگذار نیست.

اثر این هورمون پپتایدی بر متابولیسم آن را به یک مکمل خوب برای اکثر دوره‌های چربی سوزی تبدیل می‌کند.

از سایر نتایج مصرف سوما برای بدنسازی می‌توانیم به مواردی مثل افزایش سرعت ریکاوری، تقویت مفاصل و استخوان و همچنین بهبود خواب اشاره کنیم.

هدف شما در دوره استروئیدی هر چیزی که باشد، افزودن سوماتروپین به دوره نتایج مورد نظر شما را افزایش می‌دهد. این اصلا اغراق نیست.

نکته کلیدی این است که باید به سوما زمان کافی بدهید تا موثر واقع شود. یعنی باید حداقل ۱۶ هفته و حداکثر ۲۴ هفته آن را مصرف کنید.

نتایج شما با استفاده از HGH، درست مانند استروئیدها،‌ به شدت به رژیم غذایی و برنامه تمرینی بستگی دارد. اگر رژیم غذایی مناسب نداشته باشید و به برنامه تمرینی مناسب پایبند نباشید، به سادگی به نتایج دلخواهتان نخواهید رسید.

عوارض جانبی سوماتروپین – هورمون رشد

گفتیم سوما یک استروئید نیست، اما هنوز هم برخی عوارض جانبی وجود دارند که باید از آن‌ها آگاه باشید. اما به طور کلی بسیاری از عوارض جانبی ناخوشایند ناشی از استروئیدهای آنابولیک، توسط هورمون پپتایدی سوما رخ نخواهند داد.

به عنون مثال، سوماتروپین هیچگونه فعالیت آندروژنیک و استروژنیک ندارد و تولید تستوسترون طبیعی بدن را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد.

پس عوارض جانبی احتمالی ناشی از مصرف HGH چیست؟

ژنیکوماستی

گفتیم سوماتروپین فعالیت استروژنی ندارد، اما با این حال متاسفانه به صورت غیر مستقیم با ژنیکوماستی در ارتباط است. دلیل این مسأله تعامل HGH با هورمون استروژن است.

سوما به طور مستقیم سبب افزایش استروژن نمی‌شود. اما اگر در کنار سوماتروپین از استروئیدهایی استفاده کنید که فعالیت استروژنیک دارند، سوما فعالیت استروژنیک آن‌ها را تقویت می‌کند. پس باید توجه ویژه‌ای به جلوگیری و کنترل عوارض جانبی استروژنیک داشته باشید.

درد مفاصل

شاید شایع‌ترین عارضه جانبی هورمون پپتایدی سوماتروپین درد مفاصل باشد. این ممکن است گیج‌کننده باشد، زیرا قبل‌تر گفتیم که سوما برای سلامت مفاصل مفید است.

به طور کلی سوما می‌تواند به سلامت مفصل‌ها کمک کند، اما نکته اینجاست که از طرف دیگر ممکن است باعث رشد تارهای ارتباطی جدید و احتباس آب در مفصل شود. این می‌تواند باعث درد مفصل شود.

ترمیم و رشد بافت مفصلی جدید، در حالی که به طور بالقوه با درد همراه است، نشانه مثبتی است که نشان می‌دهد HGH به خوبی کار می‌کند.

احتباس مایع مفصلی که باعث درد می‌شود، در اغلب اوقات پس از مدت کوتاهی کمتر می‌شود اما همچنان ادامه خواهد داشت. این را می‌توانید با کاهش دوز سوما کنترل کنید.

بی حسی دست و پا

این عارضه جانبی که با نام سندرم تونل کارپ نیز شناخته می‌شود،‌ ناشی از تجمع مایعات نه‌تنها در مفاصل، بلکه در بافت همبند تاندون‌ها و برخورد به اعصاب می‌باشد. در این عارضه،‌ فرد در ناحیه دست و پا احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی خواهد داشت.

حرکت و کشش منظم دست‌ها،‌ بازوها و پاها می‌تواند به پیشگیری یا مدیریت این عارضه جانبی کمک کند.

افرادی که سوماتروپین را با دوزهای زیاد استفاده کنند، احتمالا شاهد این عوارض جانبی خواهند بود.

کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید یعنی تولید هورمون تیروئید توسط غده تیروئید کم شده و متابولیسم کاهش می‌یابد؛ زیرا تیروئید مرکز تنظیم متابولیسم است.

متابولیسم آهسته کاهش چربی را برای ورزشکار دشوار می‌کند. می‌تواند انرژی فرد را از بین برده و اثرات منفی زیادی برای سلامتی داشته باشد.

اگر در هنگام استفاده از HGH از این وضعیت رنج می‌برید، می‌توانید از درمان‌های کم‌کاری تیروئید مانند لیوتیرونین سدیم که یک هورمون تیروئید مصنوعی است استفاده کند.

اگر در مورد عملکرد تیروئید خود نگران هستید، قبل از اقدام به مصرف هر نوع دارویی، به پزشک متخصص مراجعه کنید.

دیابت

یک خطر کمتر شناخته در دوره مصرف سوماتروپین، ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ است. ممکن است در کوتاه مدت این بیماری ایجاد شود و دلیل آن تأثیر HGH بر قند خون و کاهش حساسیت انسولین است.

افراد مبتلا به دیابت یا بیماری‌های مرتبط با قند خون باید هنگام استفاده از سوماتروپین توجه جدی داشته باشند. اما افرادی که در این زمینه کاملا سالم هستند و هیچگونه مشکل قند خون ندارند،‌ باز هم باید در حین مصرف HGH سطح قند خون را کنترل کنند.

حتی دوزهای پایین سوما نیز می‌تواند در قند خون و عملکرد انسولین تغییراتی ایجاد کند.

رشد استخوان و اندام‌های داخلی

این عارضه جانی در اثر مصرف طولانی مدت سوما با دوزهای بسیار بالا رخ می‌دهد و در افرادی که HGH را به طور معقول با دوزهای خفیف و متوسط برای دوره‌های زمانی نسبتا کوتاه استفاده می‌کنند مشکلی ایجاد نخواهد شد.

سال‌ها طول می‌کشد تا رشد بیش از حد استخوان‌ها و اندام‌های داخلی به صورت قابل توجه باشد و مشکل ساز شود.

عوارض جانبی مرتبط با زنان

از آن‌جایی که هورمون سوماتروپین برخلاف استروئیدهای آنابولیک باعث بروز صفات مردانه نمی‌شود، ورزشکاران زن از آن استقبال می‌کنند. دلیل این مسأله این است که هورمون HGH یک هورمون خاص مردانه نیست و هیچ اثر آندروژنی ندارد.

دوزهای خفیف و متوسط سوما کاملا ایمن در نظر گرفته می‌شود و کسانی که تجربه موفقیت‌آمیز در مصرف استروئیدهای آنابولیک دارند و سطح تحمل خوبی در مقابل عوارض جانبی استروئیدها دارند، سوما را نیز به خوبی تحمل خواهند کرد.

اگر سوما توسط زنان با دوزهای بیش از حد و برای دوره زمانی بسیار طولانی استفاده شود،‌ همان عوارض جانبی که در بالا گفته شد را در پی خواهد داشت.

درست مانند استروئیدها،‌ ایجاد وقفه کافی بین دوره‌های مصرف سوما، یک استراتژی خوب برای پیشگیری از عوارض جانبی است.

پاکسازی دوره سوماتروپین

هدف اصلی پاکسازی بعد از دوره‌های استروئیدی، بازگرداندن سطح تستوسترون به حالت طبیعی است. از آن‌جایی که سوماتروپین اثری روی تستوسترون بدن ندارد، اگر از HGH به تنهایی استفاده کنید، اینگونه پاکسازی لازم نخواهد بود.

با این حال، چون سوما در اکثر اوقات به همراه حداقل یک ترکیب استروئیدی به کار می‌رود، ورزشکار باید دوره پاکسازی را با توجه به ترکیبت استروئیدی که استفاده کردهاست، تنظیم کند.

تاموکسیفن و HCG دو راه حل بسیار موثر برای پاکسازی هستند که برای تحریک مجدد ترشح طبیعی تستوسترون پس از استفاده از استروئیدها به ورزشکار کمک می‌کنند.

سوالات رایج در مورد سوماتروپین

جمع‌بندی و توصیه‌ها

اگر ورزشکار سابقه بسیار طولانی در مصرف استروئیدها داشته باشد و به نقطه‌ای رسیده باشد که دیگر با استروئیدها نیز پیشرفت نکند،‌ سوماتروپین (هورمون رشد انسانی) می‌تواند به او کمک کند که از این مانع عبور کند. بنابراین مشخص می‌شود که سوما بیشتر برای ورزشکار حرفه‌ای مناسب است.

با این حال، ورزشکاران مبتدی و نیمه حرفه ای نیز می‌توانند از نتایج مثبت HGH بهره‌مند شوند،‌ اما باید دوز و طول دوره مصرف را به صورت منطقی تعیین کنند.

هورمون پپتایدی سوماتروپین به خودی خود تأثیر چندانی در رشد عضلات ندارد، بلکه زمانی موثر واقع می‌شود که به دوره‌های استروئیدی افزوده شود. در این حالت، اثر استروئیدها را چند برابر می‌کند.

برخلاف اکثر استروئیدها، سوماتروپین در دوره‌های زمانی کوتاه نتیجه‌ای ندارد. بلکه باید حداقل ۱۶ هفته و حداکثر ۲۴ هفته در کنار سایر استروئیدها مصرف شود.