عوارض جانبی استروئید های آنابولیک – سو استفاده از استروئید در بدنسازی
داروهای استروئیدی فقط باید با تجویز پزشک و برای درمان بیماری‌ها به کار برده شوند. اما گاهی اوقات ورزشکاران برای افزایش توان و عملکرد ورزشی، استروئید ها را بدون تجویز پزشک مصرف می‌کنند. در این مقاله به بررسی عوارض جانبی استروئید ها می‌پردازیم و بررسی می‌کنیم که هر کدام از این عوارض جانبی تا چه حد خطرناک و جدی هستند.
همین ابتدا باید بگوییم که اگر استروئید ها را برای اهداف ورزشی مصرف کنید، عوارض جانبی آن منتظر شما هستند.
استروئید های آنابولیک داروهایی هستند که به صورت مصنوعی ساخته شده‌اند. این داروها رفتاری مشابه با هورمون مردانه تستوسترون دارند. البته مصارف پزشکی آن‌ها بسیار کم است و در موارد کمی برای بیماران تجویز می‌شوند.
استروئید ها را نباید با دسته دیگری از داروها به نام کورتیکواستروئید ها اشتباه بگیرید؛ زیرا برخلاف شبیه بودن نامشان، با هم متفاوت هستند.
فهرست مطالب
آیا استروئید های آنابولیک قانونی هستند؟
استروئید های آنابولیک جزو داروهای گروه C هستند؛ یعنی فقط با نسخه پزشک فروخته می‌شوند.
همراه داشتن این داروها برای مصرف شخصی مجاز است. اما فروش این داروها در خارج از داروخانه‌ها کاملا غیرقانونی است.
در ورزش حرفه‌ای، اکثر سازمان‌ها و فدراسیون‌ها استفاده از استروئید ها را ممنون کرده‌اند و برای پیشگیری از آن، در مسابقات ورزشی تست دوپینگ گرفته می‌شود.
چرا ورزشکاران از استروئید ها سو استفاده می‌کنند؟
استروئید های آنابولیک باعث افزایش عملکرد فیزیکی، افزایش توده عضلانی و کاهش چربی بدن می‌شود. البته نباید از عوارض جانبی استروئید ها غافل شویم.
برخی از ورزشکاران (به ویژه در رشته‌های بدنسازی و پاورلیفتینگ) استروئید ها را به طور منظم برای بهبود عملکرد بدنی و ساختن عضلات زیبا و حجیم استفاده می‌کنند.
با این حال، افراد در هر سنی ممکن است به سو استفاده از استروئید ها بپردازند. از جمله پسران نوجوانی که دچار اختلال «دیسمورفی بدن» هستند. این یک وضعیت روانی است که فرد بیش از حد نگران وضع ظاهری خودش است و همواره فکر می‌کند زیبایی کافی ندارد.
پسران و مردانی که دچار اختلال روانی دیسمورفی بدن هستند، چون فکر می‌کنند به اندازه کافی بزرگ و قوی نیستند، به مصرف استروئید های آنابولیک روی می‌آورند.
برخی افراد بر این باورند که استروئید های آنابولیک به تناسب اندام و سلامت آن‌ها کمک می‌کند. این که این داروها به ساختن عضله‌های حجیم کمک می‌کند را نمی‌توان انکار کرد. اما به هیچ وجه برای سلامتی مفید نیستند، بلکه خطرات زیادی نیز دارند.
نحوه مصرف استروئید های آنابولیک
استروئید ها معمولا به عضله تزریق می‌شوند یا به صورت قرص مصرف می‌شوند. اما شکل ژل یا کرم نیز وجود دارند که کمتر رایج است.
بسیاری از افرادی که استروئید های آنابولیک را مصرف می‌کنند، از عوارض جانبی و خطرات آن آگاه هستند. اما معتقدند که با مصرف یک سری داروهای خاص می‌توانند از عوارض جانبی آن جلوگیری کنند.
نکاتی که مصرف‌کنندگان استروئید معمولا انجام می‌دهند:
- دارو را برای مدتی مصرف می‌کنند و برای مدتی مصرف آن را قطع می‌کنند. این به عنوان مصرف دوره‌ای شناخته می‌شود.
- معمولا در یک دوره، بیش از یک نوع استروئید مصرف می‌کنند. این کار اصطلاحا استک یا پشته‌سازی نامیده می‌شود. ورزشکاران معتقدند با این کار، اثرات داروها بیشتر می‌شود.
- در ابتدای دوره، دوز کمی مصرف می‌کنند و به مرور زمان دوز را به حداکثر مقدار ممکن می‌رسانند، سپس مجددا رفته رفته دوز را کاهش می‌دهند. این کار با عنوان مصرف هرمی شناخته می‌شود.
اما هیچ شواهد علمی وجود ندارد که ثابت کند راهکارهای بالا، باعث کاهش یا از بین رفتن عوارض جانبی استروئيد ها می‌شود.
همچنین، ورزشکاران تلاش می‌کنند در زمان مصرف این داروها، بیشتر و سخت تر به تمرینات ورزشی بپردازند تا بتوانند از حداکثر فواید آن‌ها بهره‌مند شوند.
عوارض جانبی استروئيد های آنابولیک
مصرف مداوم و طولانی مدت استروئیدهای آنابولیک می‌تواند منجر به عوارض جانبی جسمی و روانی در مردان و زنان شود. همچنین احتمال بروز مشکلات پزشکی و بیماری زیاد است.
عوارض جانبی جسمی ناشی از استروئید
مشکلات جسمی که می‌تواند برای مردان رخ دهد:
- کاهش تعداد اسپرم
- کاهش میل جنسی
- تحلیل بیضه‌ها
- مشکلات نعوظ
- ریزش مو و طاسی
- رشد زنانه بافت سینه (ژنیکوماستی)
- سرطان پروستات
- آکنه شدید
- درد شکم
مشکلاتی که می‌تواند برای زنان رخ دهد:
- رشد موهای زاید در صورت و بدن
- تحلیل بافت پستان
- افزایش سایز کلیتوریس
- بم و کلفت شدن صدا
- افزایش شدید میل جنسی
- مشکلات عادت ماهیانه
- ریزش مو
- آکنه شدید
همچنین، هم برای مردان و هم زنان، ممکن است عوارض جانبی زیر در اثر مصرف استروئید ها رخ دهد:
- حمله قلبی و سکته
- مشکلات و نارسایی کبد و کلیه
- فشار خون بالا
- لخته شدن خون
- احتباس آب
- کلسترول بالا
مشکلات روانی و روحی
سو استفاده از استروئید های آنابولیک می‌تواند باعث بروز مشکلات روحی زیر شود:
- پرخاشگری
- عدم ثبات خلق و خو
- پارانویید
- توهم
- افسردگی
کاهش رشد در نوجوانان
استروئید های آنابولیک رشد استخوان را تسریع می‌کنند. بنابراین اگر نوجوانانی که هنوز جهش رشد بلوغ را تجربه نکرده‌اند از استروئید ها سو استفاده کنند، این داروها باعث بسته شدن صفحات رشد آن‌ها شده و دیگر رشد نخواهند کرد.
استفاده از سرنگ مشترک
از آن‌جایی که استروئیدها بیشتر به شکل تزریقی مصرف می‌شوند، احتمال به اشتراک گذاشتن سرنگ بین ورزشکاران وجود دارد. این عمل بسیار خطرناک بوده و می‌تواند باعث موارد زیر شود:
- آسیب به رگ‌ها
- زخم قانقاریا
- هپاتیت B
- هپاتیت C
- ایدز (HIV)
اعتیاد به مصرف استروئید
استروئیدهای آنابولیک اعتیادآور هستند. این یعنی ممکن است هوس کنید که این داروها را مصرف کنید و یا برای دریافت نتیاج بهتر، دوز مصرف را افزایش دهید.
همچنین اگر به طور ناگهانی مصرف آن را قطع کنید، علائم ترک در شما بروز خواهد کرد.
فردی که اعتیاد به مصرف استروئید آنابولیک دارد، برخلاف مشاهده عوارض جانبی آن در دوره‌های قبلی، تمایل دارد مجددا آن را مصرف کند.
هنگامی که پزشکان استروئیدها را برای درمان تجویز می‌کنند، توصیه می‌کنند که دارو را به آرامی با کاهش دوز قطع کنید. قطع ناگهانی مصرف استروئید ها می‌تواند منجر به مشکلات زیر شود:
- افسردگی
- بی تفاوتی
- مشکل در تمرکز
- بی‌خوابی
- بی‌اشتهایی
- کاهش میل جنسی
- خستگی شدید
- سردرد
- درد عضلات و مفاصل
اگر فکر می‌کنید به استروئیدهای آنابولیک اعتیاد دارید و یا عوارض جانبی استروئید در شما ایجاد شده است، باید ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید تا اقدامات و راهنمایی‌های لازم را انجام دهد.
منبع : NHS
