عوارض جانبی تستوسترون پروپیونات

تستوسترون پروپیونات یکی از استرهای اصلی تستوسترون است و اگرچه این روزها در دنیای پزشکی چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، اما همچنان یکی از محبوب‌ترین اشکال تستوسترون برای برخی از بدنسازان است.

این یک استروئید زوداثر با نیمه عمر کوتاه است که می‌تواند مزایای خود را در انواع خاصی از دوره‌های استروئیدی داشته باشد.

اگرچه بسیاری از بدنسازان هنوز بر روی تستوسترون پروپیونات به عنوان استر تستوسترون ترجیحی خود سوگند یاد می‌کنند، برخی دیگر همچنان ترجیح می‌دهند از استرهای بلند مانند انانتات و سایپیونات استفاده کنند و دلایل متعددی برای آن دارند.

این امر باعث می‌شود که آشنایی با تفاوت‌های بین این استرها و فواید و معایب تستوسترون پروپیونات برای شما بسیار مهم باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر، مقاله‌های زیر را از دست ندهید:

• تستوسترون پروپیونات یا انانتات؟
• مقایسه تستوسترون سایپیونات و پروپیونات با یکدیگر

در حالی که اثرات تستوسترون پروپیونات با سایر استرهای تستوسترون یکسان است، عملی بودن و هزینه‌های استفاده از تستوسترون پروپیونات اغلب می‌تواند عامل تعیین کننده باشد.

بنابراین آیا تستوسترون پروپیونات استر تستوسترون مناسب برای شما است و در مورد عوارض جانبی چه انتظاری باید داشته باشید؟ همه اینها و سایر توضیحات را در این مقاله از فیتنسیا بخوانید.

این نوشته فقط برای افزایش آگاهی مخاطبان بوده و مصرف هیچ دارویی را تبلیغ نمی‌کند.

تستوسترون پروپیونات چیست؟

تستوسترون پروپیونات یک نوع استر سریع الاثر تستوسترون است. با نیمه عمر بین ۲ تا ۴ روز. بنابراین نه تنها این استروئید به سرعت شروع به کار می‌کند، بلکه مدت اثر کوتاهی نیز دارد. بنابراین باید به طور مکرر تزریق شود.

این یکی از دردناک‌ترین تزریق‌های استروئیدی به دلیل استر پروپیونات است که می‌تواند باعث تحریک و درد بعد از تزریق برای برخی از مصرف‌کنندگان شود.

تستوسترون پروپیونات به دهه ۱۹۳۰ میلادی باز می‌گردد، به عنوان اولین استروئید تستوسترون که با یک استر متصل ساخته شد و سپس برای استفاده پزشکی به بازار عرضه شد.

این به طور گسترده‌ای برای این منظور مورد استفاده قرار گرفت تا زمانی که در دهه ۱۹۵۰ دیگر استرهای طولانی‌تر ساخته شدند و این استرها از نظر محبوبیت از تستوسترون پروپیونات پیشی گرفتند.

امروزه هنوز هم در برخی از کشورها تست پروپیونات برای پزشکی استفاده می‌شود. اما به اندازه تستوسترون‌های دیراثرتر مثل انانتات و سایپیونات رایج نیست. لازم به ذکر است که در ایران از تستوسترون انانتات برای کاربردهای پزشکی استفاده می‌شود و پروپیونات در پزشکی هیچ کاربردی ندارد.

همانند تمام استروئیدهای تستوسترون، تستوسترون پروپیونات دارای اثرات آنابولیک و آندروژنی قوی با نسبت استاندارد 1:1 و امتیاز 100 و 100 است – معیاری که همه انواع دیگر استروئیدهای آنابولیک با آن اندازه گیری می شوند.

تستوسترون پروپیونات چه کار می‌کند؟

تمام اشکال تستوسترون فواید یکسانی را برای شما به ارمغان می‌آورد. آنچه که تفاوت دارد، مدت زمان آزاد شدن دارو در بدن پس از تزریق است.

این کنترل می‌کند که چقدر زود می‌توانید برخی از فواید و اثرات مثبت این استروئید را ببینید و احساس کنید.

تستوسترون پروپیونات، یک استروئید زوداثر است. نیمه عمر کوتاهی دارد، بنابراین می‌توانید از این استر نتایج سریع‌تری نسبت به یکی از انواع بسیار محبوب اما کندتر مانند تستوسترون انانتات انتظار داشته باشید که ممکن است چند هفته طول بکشد.

تستوسترون پروپیونات باید در عرض چند روز اول دوره مصرف، نتایج مثبتی بدهد و اینها در درجه اول به عملکرد مربوط می‌شود: افزایش قدرت و استقامت و همچنین مزایای افزایش سرعت ریکاوری.

افزایش توده عضلانی و همچنین افزایش قدرت مداوم در چند هفته اول دوره شما برجسته خواهد شد و تا پایان ادامه خواهد داشت. به شرطی که رژیم غذایی و برنامه تمرین شما از رشد عضلات بدون چربی حمایت کند!

اثرات و مزایای اصلی تستوسترون پروپیونات عبارتند از:

• به دست آوردن عضله: در یک دوره استاندارد با تستوسترون پروپیونات به عنوان تنها ترکیب، در صورتی که اولین دوره ورزشکار باشد، می‌تواند به افزایش توده عضلانی چشمگیر به اندازه ۷ تا ۹ کیلوگرم دست یابد. شما می‌توانید انتظار کاهش چربی را به طور همزمان داشته باشید، و در حالی که احتمالا مقداری احتباس آب وجود دارد، باید با اجرای اصولی و درست دوره این احتباس آب را به حداقل برسانید.
• قدرت بیشتر: افزایش تدریجی قدرت در هفته اول مصرف تستوسترون پروپیونات ظرفیت بیشتری را برای بلند کردن وزنه‌های سنگین‌تر فراهم می‌کند. انتظار داشته باشید که قدرت در طول دوره افزایش یابد. جالب است بدانید که بخشی از این افزایش قدرت دائمی خواهد بود و بعد از دوره نیز آن را خواهید داشت.
• ریکاوری سریعتر: تستوسترون پروپیونات ریکاوری عضلات را کارآمدتر می‌کند. ترمیم بافت عضلانی آسیب دیده سریعتر بعد از تمرین. این کار زمان شما را در بین جلسات تمرین کاهش می‌دهد و باعث می‌شود گروه‌های عضلانی منظم‌تر کار کنند و خطر آسیب کمتری داشته باشند.
• استقامت بیشتر: نتیجه طبیعی تستوسترون بالاتر و افزایش گلبول‌های قرمز خون (انتقال اکسیژن بیشتر به عضلات)، تقویت استقامت و عملکرد کلی شما است. ورزش کردن با شدت بالاتر برای مدت طولانی در دوره تستوسترون پروپیونات شما عادی خواهد شد. خستگی خیلی دیرتر از حد معمول شروع می‌شود، اما این شما هستید که باید از این ظرفیت تمرینی افزایش یافته برای تمرین در سطح بالاتر برای دستاوردهای بزرگتر و سریعتر استفاده کنید. پس به یاد داشته باشید اگر در دوره استروئید، سطح تمرینات را افزایش ندهید و رژیم غذایی مناسبی نداشته باشید،‌ نتیجه قابل توجهی هم کسب نخواهد شد.

تستوسترون پروپیونات بدن را برای افزایش عضله و قدرت آماده کرده و ظرفیت بیشتری به بدن می‌دهد، اما این به خودی خود اتفاق نمی‌افتد، بنابراین برای بهره‌مندی از مزایای ذکر شده، باید این استروئید را با یک روال بدنسازی مناسب مصرف کنید.

عوارض جانبی کوتاه مدت

تمام عوارض جانبی آشنای تستوسترون را می توان با تستوسترون پروپیونات انتظار داشت. اما این بدان معنا نیست که شما تحت تأثیر هر عارضه جانبی احتمالی قرار خواهید گرفت.

برخی از آنها مربوط به دوز هستند، برخی دیگر به ژنتیک یا پاسخ شخصی شما به استروئید بستگی دارد. اما اکثر عوارض جانبی احتمالی تستوسترون پروپیونات ماهیت کوتاه مدتی خواهند داشت، زیرا پس از پایان چرخه شما از بین می‌روند.

اگرچه ممکن است یک یا دو مورد استثنا وجود داشته باشد، به خصوص با دوز بالا یا استفاده طولانی مدت (چیزی که می توانیم سوء استفاده از استروئید نام ببریم).

عوارض جانبی اصلی کوتاه مدت تستوسترون پروپیونات که باید مراقب آنها بود عبارتند از:

• احتباس آب – فقط به دلایل زیبایی شناختی نیست که می‌خواهید احتباس آب را تحت کنترل نگه دارید زیرا بر فشار خون نیز تأثیر می‌گذارد. مایعات اضافی به وزنی که اضافه کرده‌اید اضافه می‌کند، اما پس از پایان دوره شروع به کاهش می‌کند.
• ژنیکوماستی – وقتی به طور موثر کنترل شود، ژینوکوماستی نباید به یک مشکل دائمی تبدیل شود. استفاده مناسب از مهارکننده‌های آروماتاز یا SERM و پرهیز از دوزهای بیش از حد تستوسترون پروپیونات باید برای اطمینان از اینکه دچار ژنیکوماستی نمی‌شوید، کافی باشد.
• آکنه – اگر به اندازه کافی بدشانس هستید که مستعد آکنه هستید، در طول دوره تستوسترون پرویپونات این مشکل شدیدتر شده و علاوه بر صورت ممکن است بدنتان هم درگیر شود. البته خبر خوب این است که بعد از اتمام دوره شرایط به حالت عادی بازمی‌گردد.
• کلسترول و فشار خون – این عوارض جانبی قلبی عروقی باید در افراد سالم کوتاه مدت باشد، مشروط بر اینکه زمان کافی در بین دوره‌ها برای بهبودی کامل داشته باشید.
• سرکوب تستوسترون – این عارضه جانبی برای مدت طولانی‌تری باقی می‌ماند، به خصوص اگر PCT را انجام ندهید (که ضروری است). اما هنوز یک عارضه جانبی دائمی یا طولانی مدت نیست مگر اینکه آسیب جبران ناپذیری به HPTA (محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-گناد) و عملکرد آن وارد کرده باشید. این معمولاً فقط در هنگام سوء استفاده جدی از استروئیدها در طولانی مدت و معمولاً با استروئیدهای بسیار قوی‌تر از تستوسترون پروپیونات خطر دارد.
• درد تزریق – هر استروئید آنابولیک ممکن است برای تزریق ناراحت کننده باشد، اما تستوسترون پروپیونات به عنوان یکی از دردناک‌ترین آن‌ها شناخته می‌شود. این به دلیل نوع استر متصل به هورمون تستوسترون است که می‌تواند باعث التهاب شود. درد معمولاً در زمان تزریق شدید است و برخی از افراد هنوز هم یک یا دو روز بعد احساس ناراحتی خواهند کرد. شما باید هر بار در یک نقطه از بدن تزریق کنید تا امکان بهبودی فراهم شود. در حالت ایده آل، حداقل دو هفته بین استفاده از یک محل تزریق فاصله بگذارید.

عوارض جانبی استروژنیک

تستوسترون پروپیونات یک استروئید استروژنی است – از طریق فرآیند آروماتاز شدن، می‌تواند به استروژن تبدیل شود. این می‌تواند برخی از ترسناک‌ترین عوارض جانبی استروئیدی را ایجاد کند، اما می‌توان آنها را با تستوسترون پروپیونات نسبت به سایر انواع دیگر استروئیدها کنترل کرد.

اگر با تستوسترون پروپیونات حجیم می‌شوید، که کاربرد اصلی آن است، پس مقدار کمی از احتباس مایعات همیشه عجیب نیست زیرا می‌تواند ظاهر شما را تا حدودی بهبود بخشد، اما می‌توان و باید از احتباس آب اضافی با استفاده از SERM اجتناب کرد. مهارکننده آروماتاز هم شاید مفید باشند. اما به خاطر داشته باشید که داروهای مهارکننده آروماتاز احتمالا سطح کلسترول را بدتر می کنند.

ایجاد ژنیکوماستی نیز در دوزهای بالاتر امکان پذیر است. در مجموع، تستوسترون پروپیونات به احتمال زیاد عوارض جانبی شدید استروژنی برخی دیگر از استروئیدها را به همراه نخواهد داشت و شما باید مدیریت آنها را بسیار آسان بدانید.

همانطور که گفته شد، مهارکننده‌های آروماتاز می‌توانند روی تغییرات منفی کلسترول که این استروئید ممکن است ایجاد کند، اثرات بدتری ایجاد کنند. اما AI نیز موثرترین راه برای کنترل استروژن در نظر گرفته می‌شود.

این شما را در دوراهی انتخاب SERM یا AI قرار می‌دهد و انتخاب شما به سلامت کلسترول شما و شدت عوارض جانبی استروژنی شما بستگی دارد.

عوارض جانبی آندروژنیک

تستوسترون پروپیونات دارای خواص آندروژنی قدرتمندی است، با رتبه آندروژنی 100. عوارض جانبی آندروژنی همیشه به شدت به ژنتیک شما بستگی دارد، بنابراین بیشتر به شانس بستگی دارد.

اگر اولین باری است که از استروئیدها استفاده می‌کنید، ممکن است ندانید که چه انتظاری دارید، اما باید برای بروز آکنه‌های احتمالی آماده شوید. این می‌تواند از آکنه بسیار خفیف تا شدید باشد که نواحی مختلف بدن را می پوشاند (معمولاً صورت، شانه ها و پشت).

ریزش مو یک اثر آندروژنیک جدی‌تر است که همیشه موقتی نخواهد بود. اگر ریزش مو به اندازه کافی شدید باشد، ممکن است چروکیدگی دائمی فولیکول‌ها وجود داشته باشد که از رشد مجدد موهای شما جلوگیری می‌کند یا ممکن است فقط به صورت نازک دوباره رشد کنند.

اگر طاسی با الگوی مردانه یک ویژگی ژنتیکی در خانواده شما است، دوزهای بالاتر تستوسترون پروپیونات شما را در معرض خطر این عارضه جانبی قرار می‌دهد. در افراد بسیار حساس، نازک شدن یا ریزش مو حتی می‌تواند در محدوده دوز کم تا متوسط اتفاق بیفتد.

علت این ریزش مو افزایش دی هیدروتستوسترون (DHT) است. برخی از مصرف کنندگان استروئید به یک مسدود کننده DHT مانند فیناستراید روی می‌آورند که تنها زمانی کار می‌کند که ریزش مو توسط آنزیم 5-آلفا ردوکتاز ایجاد شده باشد.

در واقع، تستوسترون تنها استروئیدی است که این شکل از درمان برای آن مفید است زیرا تبدیل DHT از طریق آنزیم 5-آلفا ردوکتاز انجام می‌شود.

ممکن است فیناستراید هنگام استفاده از تستوسترون پروپیونات از طاسی با الگوی مردانه جلوگیری نکند، اما اگر این عارضه جانبی نگرانی خاصی برای شما ایجاد کند، ارزش امتحان کردن را دارد.

عوارض جانبی کبدی

تستوسترون پروپیونات باعث ایجاد استرس در کبد نمی‌شود. این یک استروئید است که می‌توانید بدون نگرانی در مورد آنزیم‌های کبدی استفاده کنید.

اما از آنجایی که معمولاً با یک استروئید خوراکی استک می‌شود، در این موارد باید به سمیت کبدی توجه کنید و دوره‌های خود را در جهت به حداقل رساندن استرس برای کبد طراحی کنید (با محدود کردن دوز و مدت زمان مصرف یا استروئیدهای خوراکی).

HPTA و اثرات جانبی تولید تستوسترون طبیعی (درون‌زا) بدن

در هر دوز بالاتر از جایگزینی اصلی تستوسترون، تستوسترون پروپیونات باعث سرکوب عملکرد طبیعی تستوسترون شما می‌شود. ممکن است تولید تستوسترون طبیعی توسط بدن کاهش یابد، یا ممکن است کاملا متوقف شود.

دوره درمانی پس از استفاده از تستوسترون پروپیونات (پاکسازی – PCT)، به منظور تسریع بازگشت به عملکرد طبیعی تستوسترون ضروری است.

با PCT حدود ۴ هفته طول می کشد تا به حالت عادی برگردید، اما بدون آن ممکن است ماه‌ها از علائم ناتوان کننده تستوسترون پایین رنج ببرید.

از آنجایی که تستوسترون پروپیونات خیلی سریع از بدن خارج می‌شود (البته منظور تست دوپینگ نیست)، بسته به اینکه دیگر استروئیدهای ماندگارتر در دوره استفاده شده باشند، می توانیم PCT را در هفته اول پس از پایان یک دوره شروع کنیم.

عوارض قلبی عروقی

تستوسترون پروپیونات ممکن است باعث تغییرات منفی در سطح کلسترول شما شود. همه استروئیدهای آنابولیک این پتانسیل را دارند که کلسترول شما را تغییر دهند، در واقع باعث افزایش کلسترول به دلیل افزایش سطح LDL و کاهش همزمان سطح HDL می‌شوند.

در مقیاس شدت عوارض جانبی قلبی عروقی، تستوسترون پروپیونات یکی از متوسط‌ هاست.

بعید است که بر کلسترول تا حدی که بسیاری از استروئیدهای دیگر تأثیر می‌گذارند تأثیر بگذارد، اما هرگونه تغییر منفی در کلسترول همیشه باعث نگرانی است. اگر مشکلات مربوط به کلسترول بالا یا مشکلات کلی مربوط به سلامت قلبی عروقی دارید، باید خیلی احتیاط کنید.

با افزایش کلسترول، فشار خون افزایش می‌یابد. میزان این افزایش به شرایط بدنی شما و همچنین دوز تستوسترون پروپیونات بستگی دارد.

هنگامی که در دوزهای متوسط و برای دوره‌های محدود استفاده می‌شود، تستوسترون پروپیونات نباید باعث مشکلات جدی قلبی عروقی در اکثر مصرف‌کنندگان شود. انباشتن آن با استروئیدهای استرس‌زای قلبی عروقی مطمئناً این خطر را افزایش می‌دهد.

می‌توان اقداماتی را برای کاهش استرس بر سلامت قلب و عروق انجام داد، مانند گنجاندن غذاهای غنی از امگا 3 در رژیم غذایی و/یا گنجاندن مکمل روغن ماهی. گنجاندن تمرینات قلبی عروقی (هوازی) منظم در تمرین شما نیز ارزش توجه دارد.

نحوه مدیریت عوارض جانبی استروژنی نیز می‌تواند تأثیر بیشتری بر کلسترول داشته باشد. هنگام استفاده از یک مهارکننده آروماتاز برای کنترل احتباس آب و ژنیکوماستی، احتمال بدتر شدن سطح کلسترول وجود دارد.

در حالت ایده آل، SERM گزینه بهتری برای کنترل استروژن است، حتی اگر به ندرت به اندازه یک مهارکننده آروماتاز موثر باشد، به خصوص اگر سلامت قلب و عروق برای شما نگران کننده باشد.

آیا تستوسترون پروپیونات ایمن و بی‌خطر است؟

تستوسترون پروپیونات هنگامی که برای مقاصد پزشکی استفاده می‌شود بی خطر در نظر گرفته می‌شود، در درجه اول به عنوان یک درمان برای شرایط تستوسترون پایین در مردان. به همین دلیل برای چندین دهه مورد استفاده قرار گرفته است، اثرات آن کاملاً شناخته شده و دوزهای آن به خوبی مشخص شده است.

دوزهای پزشکی همیشه در مقایسه با مقادیری که بدنسازان مصرف می‌کنند بسیار کم است و چنین دوزهای پایین کاملاً بی‌خطر هستند. از این گذشته، مردان به جای مصرف دوزهای بالاتر برای عضله‌سازی، فقط سطوح تستوسترون را جایگزین می کنند که معمولاً برای عملکرد سالم باید وجود داشته باشد.

مقامات بهداشتی مرتباً در مورد احتمال عوارض طولانی مدت سلامتی در نتیجه استفاده منظم و با دوز بالای استروئید آنابولیک هشدار می‌دهند. اینها هشدارهای عمومی هستند که معمولاً مختص هیچ استروئیدی نیستند و مطمئناً استروئیدهایی وجود دارند که بسیار قوی‌تر از تستوسترون هستند.

اما عاقلانه است که این خطرات را در نظر داشته باشید، زیرا در حالی که برخی از افراد عوارض طولانی مدتی نخواهند داشت، غیرممکن نیست که یک یا چند مورد از این خطرات در آینده در زندگی ظاهر شوند، از جمله:

• فشار خون بالا
• لخته شدن خون
• آسیب به عروق
• حمله قلبی و سکته مغزی
• آسیب کلیه و کبد
• کاهش تولید اسپرم

تستوسترون پروپیونات همچنین دارای جنبه منفی تزریق نسبتا دردناک است و این می‌تواند منجر به روش‌های ضعیف تزریق یا عوارض مربوط به محل تزریق مانند عفونت و آبسه شود.

اقدامات بهداشتی همیشه باید برای جلوگیری از هرگونه عارضه قابل اجتناب انجام شود و قبل از شروع استفاده از استروئید باید با روش صحیح تزریق (از جمله چرخش منظم محل های تزریق) آشنا و مطمئن باشید.

بنابراین، در حالی که منصفانه است که بگوییم تستوسترون پروپیونات ایمن‌ترین استروئید برای استفاده است، زیرا تستوسترون ساده است، اما بدون خطراتی که ما با استروئیدهای آنابولیک به طور کلی در هنگام استفاده از آنها برای اهداف عملکردی و بدنسازی به کار می بریم، نیست.

سوال‌های رایج در مورد عوارض جانبی تستوسترون پروپیونات