دلیل افزایش وزن با این که خوب تمرین میکنید و رژیم غذایی خوبی دارید
میخواهید وزن کم کنید و چربی سوزی داشته باشید. برای رسیدن به این هدف، خیلی خوب تمرین میکنید و رژیم غذایی را نیز کنترل میکنید. اما اگر بعد از گذشت زمان، با رفتن روی ترازو ببینید که وزنتان بیشتر شده است، چه حسی خواهید داشت؟
در این شرایط از خودتان میپرسید که «چرا دارم وزن اضافه میکنم؟» و «چرا بر خلاف تمرین و تغذیه خوب، وزنم بیشتر شده است؟»
اگر شما همه کارها را درست انجام دادهاید، افزایش وزن پس از تمرین نباید باعث وحشت شما شود. شما باید پیشرفت خودتان را در آینه مشاهده کنید، نه روی ترازو!
در ادامه به چهار دلیل میپردازیم که ممکن است باعث شود علیرغم تمرین و تغذیه خوب، وزنتان افزایش یابد.
احتباس آب بعد از ورزش
فکر میکنید بعد از یک جلسه تمرین هوازی سخت، مقداری وزن کم کردهاید؟ احتمالا این فقط به دلیل از دست دادن آب بدن در اثر تعریق است.
خلاف این قضیه نیز ممکن است. یعنی ممکن است بعد از یک جلسه تمرین هوازی، وزنتان مقداری بالا برود. دلیل آن نیز احتباس آب است که گاهی اوقات پس از ورزش اتفاق میافتد.
آب تقریبا ۶۵ تا ۹۰ درصد وزن یک فرد را تشکیل میدهد. تغییر میزان آب بدن میتواند وزن فرد را تا ۴ کیلوگرم تغییر (افزایش/کاهش) دهد.
این یکی از دلایل محبوبیت دیورتیک (داروهای ادرارآور) برای کاهش وزن است. این داروها آب را از بدن شما خارج کرده و وزنتان را به صورت موقتی کاهش میدهد. اما ترکیب بدنی شما (درصد چربی و عضله) را تغییر نمیدهند.
افزایش وزن بلافاصله بعد از تمرین
بنابراین، شما ورزش میکنید اما همچنان وزن اضافه میکنید؟ آیا تا به حال متوجه شدهاید که درست بعد از تمرین شدید (یا حتی یک الی دو روز بعد از آن)، وزن شما روی ترازو افزایش مییابد؟ این طبیعی است و لزوما به این معنی نیست که شما واقعا دچار افزایش وزن شدهاید.
وزن یک فرد ترکیبی از ماهیچه، چربی، استخوان، آب، مغز، دستگاه عصبی، بافت همبند، خون، لنف، ادرار و … است. بلافاصله پس از یک تمرین سخت و شدید، ممکن است وزن در هر یک از این بخش ها تا ۱۵ درصد تغییر کند.
به دلیل عواملی مانند وضعیت هیدراتاسیون (آبرسانی)، التهاب ناشی از آسیب جزئی عضلات (درد عضلانی بعد از تمرین)، تغییرات حجم ادرار و خون ممکن است باعث تغییر وزن شود.
بنابراین، باید در نظر داشته باشید که اگر تمرین و تغذیه درست دارید و با این حال، وزنتان افزایش مییابد، احتمالا این افزایش وزن دائمی و واقعی نیست.
افزایش وزن در اثر تمرین قدرتی
ممکن است در اثر تمرینات قدرتی (بدنسازی) به صورت همزمان چربی سوزی و عضلهسازی داشته باشید. یعنی مقداری چربی از دست میدهید و در عوض مقداری عضله به دست میآورید. حالا اگر وزن عضلهای که به دست آوردهاید بیشتر از چربیهای از بین رفته باشد، متوجه خواهید شد که وزنتان افزایش یافته است.
از آنجایی که حجم یک کیلوگرم عضله خالص کمتر از یک کیلوگرم چربی است، در این حالت حجم کلی بدن شما کمتر خواهد شد.
دوباره تکرار میکنیم که ترازو معیار خوبی برای اندازهگیری میزان پیشرفت شما نیست. بهتر است برای بررسی میزان پیشرفت، از آینه استفاده کنید! یعنی اگر ظاهر شما به هدفتان نزدیک شده، پیشرفت کردهاید.
شاید الان نگران شده باشید که تمرینات قدرتی باعث افزایش توده عضلانی شما شده و در نتیجه شما را بزرگتر میکند. اما اینطور نیست. وزنه زدن و افزایش توده عضلانی لزوما به معنای بزرگ شدن نیست!
افزایش وزن در اثر توسعه توده عضلانی در مقابل تجمع چربی
اگر کسی تلاش میکند که سطح تناسب اندام خود را بهبود دهد، باید مقیاس وزن و ترازو را نادیده بگیرد. بهتر است ترکیب بدنی (درصد چربی، میزان توده عضلانی و …) را مد نظر قرار دهید.
در حالی که وزن کردن نیز میتواند یک ابزار برای پیگیری میزان پیشرفت باشد، اما نباید تنها راه باشد.
همچنین باید دقت کنید که تنها کم کردن وزن به معنای رسیدن به تناسب اندام نیست. بلکه فقط به این معنی است که شما سبکتر هستید. ممکن است شما به دلیل کاهش توده عضلانی دچار کاهش وزن شده باشید و این اصلا مطلوب نیست.
اگر هدف اصلی شما کاهش وزن است و علیرغم تمرین و تغذیه خوب، به هدفتان دست پیدا نمیکنید، میتوانید با مربی بدنسازی مشورت کنید.