فیناستراید برای جلوگیری از ریزش مو در بدنسازی: عوارض جانبی و دوز مصرف

ریزش مو در آقایان مسئله ای شایع می باشد که امروزه افراد زیادی را درگیر خود کرده است. عوامل ژنتیکی، مصرف داروهای استروئیدی و… با بالا بردن سطح هورمون DHT منجر به ریزش مو می شود. در ادامه به نحوه مصرف فیناستراید برای جلوگیری از ریزش مو می پردازیم.

خبر خوب این است که ریزش مو با الگوی مردانه تقریبا همیشه قابل درمان است. این امر به سرعت عمل شما بستگی دارد. هر چه زودتر اقدام کنید می‌توانید از ریزش بیشتر موها جلوگیری کنید و همچنین به رشد مجدد موهای از دست رفته کمک کنید.

حال سوال اینجاست که این اقدام چگونه انجام می شود؟ پاسخ ساده است، با مصرف دارویی به اسم فیناستراید می‌توانید با کاهش هورمون دی هیدرو تستوسترون، ریزش موی خود را متوقف کنید یا کاهش دهید. در ادامه به نحوه مصرف این دارو، عوارض جانبی احتمالی آن و سایر توضیحات مرتبط با فیناستراید می‌پردازیم.

این نوشته فقط برای افزایش آگاهی مخاطبان است و مصرف هیچ دارویی را تبلیغ نمی‌کند.

فیناستراید چیست؟

فینستراید یک داروی تجویزی است که توسط FDA برای درمان طاسی با الگوی مردانه تایید شده است. فیناستراید معمولا به صورت قرص‌های ۱ میلی‌گرمی در بازار وجود دارد.

فیناستراید متعلق به دسته‌ای از داروها به نام مهارکننده های 5-ARI یا آلفاردوکتاز ۵ می‌باشد. این دارو با مهار فعالیت آنزیم آلفاردوکتاز ۵، مانع تبدیل شدن تستوسترون به دی هیدروتستوسترون (DHT) می‌شود.

DHT نقش اصلی در طاسی با الگوی مردانه و ریزش مو دارد. بدین صورت که این هورمون می‌تواند با اتصال به گیرنده‌های فولیکول مو، باعث کوچک شدن آنها و در نهایت ریزش موی تدریجی شود.

جالب است بدانید که بسیاری از استروئیدهای آنابولیک که در بدنسازی به کار می‌روند، سطح هورمون DHT را به شدت افزایش می‌دهند.

تحقیقات نشان می دهد که استفاده از فیناستراید می‌تواند سطح هورمون DHT را تا ۷۰ درصد کاهش دهد. این امر می‌تواند باعث کند شدن ریزش مو و یا توقف کامل آن شود. در بعضی موارد، پس از شروع درمان با فیناستراید، شاهد رشد قابل توجه موهای از دست رفته هستیم.

بنابراین آیا فیناستراید نتیجه بخش است؟ برای اکثر آقایان بله، کاملا می تواند مفید واقع شود.

اما به یاد داشته باشید که یکی از هورمون‌هایی که خواص آنابولیکی دارد و باعث توسعه توده عضلانی و افزایش قدرت ورزشکاران می‌شود، DHT است. پس دور از انتظار نیست که با کاهش DHT، ورزشکار شاهد افت قدرت بدنی، تحلیل عضلات و یا حتی تجمع چربی باشد.

فیناستراید کدام انواع ریزش مو را درمان می کند؟

این که روزانه مقدار کمی ریزش مو داشته باشید، امری عادی و طبیعی است. در واقع اکثر مردان روزانه ۵۰ الی ۱۰۰ تار مو از دست می‌دهند و این طبیعی است. این میزان از ریزش مو، به عنوان بخشی از چرخه رشد طبیعی مو رخ می‌دهد.

این سطح از ریزش مو آنقدر ناچیز است که معمولا حتی جلب توجه نمی‌کند و شاید اصلا متوجه آن هم نشوید.

حال اگر مقدار ریزش مو بیشتر از حد معمول شود، به یک مشکل تبدیل می‌شود.

در حال حاضر، فیناستراید توسط FDA برای درمان طاسی با الگوی مردانه، که شایع‌ترین نوع ریزش مو در مردان است، تأیید شده است.

اما ریزش مو با الگوی مردانه، تنها نوع ریزش مو نیست. انواع دیگری از ریزش مو وجود دارند که می‌توانند شما را درگیر کنند. موارد مختلفی مثل:

• تلوژن افلوویوم (Telogen effluvium): این یک شکل موقتی از ریزش مو است که در اثر استرس شدید، عفونت، جراحی، بیماری‌هایی که باعث تب می‌شوند، کمبودهای تغذیه‌ای، تغییرات هورمونی و انواع خاصی از داروها ایجاد می‌شود.
• آلوپسی آره آتا (Alopecia areata): این نوعی ریزش موی خودایمنی است که در آن موهای شما به صورت تکه‌های کوچک و گرد می‌ریزند. متخصصان در مورد عواملی که باعث این نوع ریزش مو می‌شود کاملا مطمئن نیستند. اگرچه ممکن است با استرس، عفونت ‌ها و برخی داروها مرتبط باشد.
• کچلی سر (Tinea capitis): همچنین به عنوان کرم حلقوی پوست سر نیز شناخته می‌شود، این نوعی عفونت قارچی است که می‌تواند باعث ریزش مو شود.

از آن‌جایی که این انواع ریزش مو به دلیل افزایش سطح DHT رخ نمی‌دهند، فیناستراید برای درمان یا کاهش سرعت آن‌ها، مؤثر نیست.

بنابراین، فیناستراید فقط برای درمان و کنترل ریزش مو با الگوی مردانه که به دلیل افزایش سطح هورمون DHT رخ می‌دهد، مفید خواهد بود.

عوارض جانبی فیناستراید

درست مثل تمام داروها، فیناستراید در کنار فواید و نتایج مثبتی که به مصرف‌کنندگان ارائه می‌دهد، ممکن است منجر به بروز برخی عوارض جانبی ناخواسته نیز شود. بسیاری از عوارض جانبی فیناستراید خفیف هستند، اما با این حال ممکن است بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارند.

عوارض جانبی احتمالی فیناستراید عبارتند از:

• کاهش میل جنسی
• ناتوانی در ایجاد یا حفظ نعوظ (اختلال نعوظ)
• درد یا ناراحتی بیضه
• اختلالات یا مشکلات انزال مانند کاهش حجم انزال
• تغییر خلق و خو یا افسردگی
• کاهش توده عضلانی
• کاهش قدرت بدنی
• تجمع چربی

از بین عوارض ذکر شده در بالا، ۳ مورد انتهایی (کاهش توده عضلانی، کاهش قدرت بدنی و تجمع چربی) برای ورزشکاران و به ویژه بدنسازان اهمیت بسیار زیادی دارد که باید مراقب آن‌ها باشید.

در اغلب اوقات برای درمان ریزش مو از فیناستراید ضعیف (۱ میلی‌گرم) استفاده می‌شود. اما برخی از مردانی که از پروسکار یا پروپشیا (فیناستراید ۵ میلی‌گرم) استفاده می‌کنند، ممکن است دچار عوارض جانبی دیگری مانند حساسیت سینه‌ها و بثورات پوستی شوند. اگر اگر دچار حساسیت سینه یا ترشح از نوک سینه شدید، باید با پزشک متخصص مشورت کنید.

عوارض جانبی جنسی مانند اختلال نعوظ، مشکل در انزال و کاهش میل جنسی می‌تواند نگران‌کننده به نظر برسد. اما در مطالعات مشخص شده است که حتی پروسکار (فیناستراید ۵ میلی‌گرم) تنها درصد کمی از مردان را دچار این عوارض جانبی کرده است.

به عنوان مثال، در مطالعات بالینی فیناستراید، کمی بیشتر از ۸ درصد از مردان تأثیری بر نعوظ خود گزارش کردند. ۶.۴ درصد مردان کاهش میل جنسی و ۳.۷ درصد نیز کاهش حجم انزال داشتند.

سایر عوارض جانبی فیناستراید، مانند حساسیت سینه و بثورات پوستی، در کمتر از تنها ۱ درصد مردان گزارش شده است.

طبق توصیه‌های FDA برای فیناستراید، هیچ تداخل دارویی قابل توجهی برای فیناستراید وجود ندارد.

دوز مصرف فیناستراید

فیناستراید معمولا در دو دوز تولید و عرضه می‌شود. برای درمان ریزش مو از دوز ۱ میلی‌گرم استفاده می‌شود.

در اکثر نسخه‌های عمومی برای درمان ریزش مو توسط فیناستراید، مصرف یک قرص ۱ میلی‌گرمی در روز توصیه شده است.

اما برای درمان هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH)، فیناستراید با دوز ۵ میلی‌گرم در روز مصرف می‌شود.

این دوز را می‌توان در اکثر نسخه‌های ژنریک فیناستراید و با نام تجاری پروسکار یا پروپشیا مشاهده کرد.

چقدر طول می‌کشد تا فیناستراید اثر کند؟

فیناستراید مؤثر است اما یک نکته وجود دارد: یک شبه اثر نمی‌کند!

برای به دست آوردن نتایج مثبت از فیناستراید، باید چشم انداز بلندمدتی داشته باشید و آن را به طور مداوم در طول چندین ماه مصرف کنید.

به طور متوسط، سه تا چهار ماه طول می‌کشد تا شما بتوانید بهبودی ناشی از مصرف فیناستراید را مشاهده کنید.

این به این دلیل نیست که دارو کار نمی‌کند. در واقع فیناستراید به محض این که توسط بدن شما جذب شد، شروع به کاهش سطح DHT می‌کند.

با این حال، رشد موهای شما به زمان نیاز دارد. به این معنی که قبل از آشکار شدن اثرات دارو باید صبر باشید.

داده‌های آزمایش‌های بالینی نشان می‌دهد که اکثر مردان پس از یک سال استفاده مداوم، بهبودهایی را از فیناستراید تجربه می‌کنند.

به طور خلاصه، هنگامی که شروع به استفاده از فیناستراید می‌کنید، می‌توانید انتظار داشته باشید که بعد از چند ماه تغییراتی در موهای خود مشاهده کنید.

پس از یک سال استفاده مداوم، باید بتوانید نتایج نهایی بیشتری را از فیناستراید ببینید.

درمان‌های دیگر برای ریزش موی مردان

برای اکثر مردان، فیناستراید یک گزینه مؤثر برای درمان و پیشگیری از طاسی با الگوی مردانه است. با این حال، این تنها درمان ریزش مو نیست. سایر گزینه‌های مقرون به صرفه درمان ریزش مو عبارتند از:

• ماینوکسیدیل: یک داروی موضعی است که به بهبود جریان خون در پوست سر و تحریک رشد مو کمک می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که ماینوکسیدیل به ویژه هنگامی که همزمان با فیناستراید مصرف می‌شود، مؤثر است. ماینوکسیدیل موضعی در دو فرم محلول و فوم قابل استفاده است.
• شامپوی پیشگیری از ریزش مو: بسیاری از شامپوها، از جمله شامپوهایی که حاوی مواد فعال و تأثیرگذار مثل کتوکونازول هستند، برای جلوگیری از ریزش بیش از حد موها و رشد بیشتر مو، فرموله شده‌اند. برخی شامپوهای پرپشت‌کننده مو با هدف قرار دادن DHT در سطح پوست سر و افزایش حجم و رطوبت مو، باعث کاهش ریزش مو و همچنین پر تر دیده شدن موها می‌شوند.

کدام درمان‌ها اثر نمی‌کنند یا هزینه زیادی دارند؟

مردان بی‌شماری وجود دارند که به دنبال جلوگیری از طاسی با الگوی مردانه هستند. بنابراین، تقریبا هر کاری که می‌توانند امتحان خواهند کرد.

متأسفانه، بسیاری از درمان‌های ریزش مو یا مؤثر نیستند و یا مؤثر و بسیار گران هستند.

روش‌هایی مثل لیزردرمانی سطح پایین (LLLT) از نور لیزر برای تحریک فولیکول‌های مو استفاده می‌کنند. تحقیقات در مورد اثربخشی آن‌ها هنوز کافی نیست و این روش‌ها، هزینه‌های گزافی دارند.

همچنین گاهی اوقات استفاده از برخی روغن‌های خاص برای درمان و کاهش ریزش مو مطرح می‌شود. تنها برخی مطالعات کوچک اثرات خفیفی برای این روش نشان داده‌اند. هیچکدام از آن‌ها به اندازه داروهای مورد تأیید FDA مانند فیناستراید و ماینوکسیدیل مؤثر نیست.

کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب استفاده می‌شوند. تنها برخی از التهاب‌ها در شرایط خاص ممکن است باعث ریزش مو شوند. از این رو کورتیکواستروئیدها برای درمان ریزش مو به دلیل مسائل هورمونی (سطح بالای DHT) مفید نیست.

کاشت مو یک روش مؤثر است. اما این کار هزینه بسیار زیادی دارد.

از بین تمام داروهای ریزش مو، تنها دو ترکیب خوب از نظر اثربخشی و مقرون به صرفه بودن وجود دارد. فیناستراید خوراکی و ماینوکسیدیل موضعی.