تفاوت تاموکسیفن و کلومیفن | در پاکسازی کلومیفن مصرف کنیم یا تاموکسیفن؟

بعد از هر دوره استروئید، حتماً باید دوره پاکسازی مناسب انجام دهید. یکی از داروهایی که تقریبا در هر دوره پاکسازی بعد از مصرف استروئید، وجود دارد، تاموکسیفن و یا کلومیفن است. سوال اینجاست که تفاوت تاموکسیفن و کلومیفن در چیست؟ در دوره پاکسازی بعد از مصرف استروئید، کلومیفن مصرف کنیم یا تاموکسیفن؟

پاکسازی بعد از دوره استروئید (PCT)، چیزیست که حتماً باید به صورت اصولی انجام شود. اما اکثر بدنسازها، به آن اهمیت نمی‌دهند و این واقعاً باعث تأسف است. عدم توجه و دقت در پاکسازی،‌ باعث بروز مشکلات جبران ناپذیر برای سلامتی ورزشکار خواهد شد. حتی گاهی اوقات باعث مرگ ورزشکار می‌شود.

قبل از پرداختن به موضوع اصلی، یعنی تفاوت بین دو داروی کلومیفن و تاموکسیفن، اجازه دهید بررسی کنیم که چرا پاکسازی تا این حد حائز اهمیت است.

همه ما به خوبی می‌دانیم که استروئیدها خطرناک هستند. اکثر قریب به اتفاق بدنسازها نیز این مسئله را به خوبی می‌دانند. اما با این حال تصمیم می‌گیرند که برای رسیدن به اهدافشان، به سراغ اسروئیدها بروند.

اگر استروئیدها به درستی مصرف شوند، قطعاً برای تناسب اندام، قدرت و استقامت ورزشکار معجزه‌آسا خواهند بود.

مصرف استروئید برای افرادی که می‌خواهند مقدار زیادی عضله سازی و افزایش حجم و یا چربی سوزی زیاد داشته باشند، وسوسه برانگیز است و نمی‌توان این موضوع را انکار کرد.

اگر بعد از دوره استروئید، یک دوره پاکسازی درست و اصولی و البته در زمان درست اجرا شود،‌ عوارض جانبی و خطرات ناشی از مصرف استروئید، به حداقل مقدار ممکن می‌رسد.

با توجه به موارد گفته شده، به اهمیت دوره PCT پی بردیم.

حالا به سراغ بررسی دو داروی تاموکسیفن سیترات و کلومیفن سیترات می‌رویم.

سلب مسئولیت : آنچه در مورد تفاوت تاموکسیفن و کلومیفن در این نوشته گفته می‌شود، تنها جنبه آموزشی داشته و برای بالا بردن سطح دانش و آگاهی مخاطبان می‌باشد. فیتنسیا به هیچ وجه مصرف استروئیدها و داروها را به مخاطبان توصیه نمی‌کند. مصرف خودسرانه هورمون‌ها و سایر داروها، عوارض بسیار شدید و جبران ناپذیری در پی خواهد داشت.

کلومیفن چیست؟

در ابتدا باید بررسی کنیم که کلومیفن دقیقاً چیست.

کلومیفن سیترات که به اختصار با نام کلومیفن و یا کلوماید نیز شناخته می‌شود،‌ یک داروی «تعدیل‌کننده انتخابی گیرنده‌های استروژن» است. این دسته از داروها به اصطلاح SERM نیز نامیده می‌شوند.

SERMها، به صورت گسترده در دنیای غیرشفاف و پشت پرده بدنسازی با استروئید، مصرف می‌شوند. هدف از مصرف آن‌ها نیز، به حداقل رساندن خطرات، تهدیدها و عوارض جانبی هورمون های استروئیدی آنابولیکی (AAS) است.

کلومیفن در ابتدا برای بدنسازانی که به دنبال پیشگیری یا درمان عارضه ژنیکوماستی هستند، ساخته نشده بود. منظور از ژنیکوماستی بزرگ شدن نامتعارف و بیش از حد بافت سینه در مردان است.

هدف از ساخت داروی کلومیفن، درمان ناباروری زنان بود. وقتی این دارو توسط زنان مصرف شود، به تخمک‌گذاری کمک خواهد کرد. زیرا باعث افزایش سطح  FSH (هورمون محرک فولیکول) و  LH (هورمون لوتئینه) می‌شود. این دو هورمون نقش مهمی در چرخه قاعدگی زنان دارند.

احتمالا الآن تعجب کرده‌اید که چطور یک دارویی که برای باروری زنان ساخته شده است، می‌تواند به بدنسازان تنومندی که دوره استروئیدشان را به تازگی تمام کرده‌اند کمک کند؟

شواهد پزشکی و زیست شناسی زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف کلومیفن در مردان باعث افزایش سطح LH و FSH می‌شود.  LH و  FSH بدن را وادار می‌کنند تستوسترون تولید کند. در نتیجه، سطح تولید طبیعی تستوسترون بدن با مصرف کلومیفن افزایش می‌یابد.

کلومیفن یک داروی ضد استروژن است. یعنی سطح استروژن بدن را پایین می‌آورد.

برای پیشگیری از بروز عوارض جانبی ناشی از افزایش سطح استروژن در اثر مصرف استروئید توسط بدنسازها، مصرف کلومیفن یکی از گزینه‌هاست.

عوارض جانبی استروژنیک وقتی بروز می‌کنند که استروئیدهای مصرف شده توسط ورزشکار، با تستوسترون بدن آروماتیزه می‌شوند و طی فرآیندی به نام آروماتاز به استروژن تبدیل می‌شوند. به همین دلیل، در استروئیدهای مختلف احتمال بروز عوارض استروژنیکی متفاوت است. برای مثال احتمال بروز این عوارض با مصرف استروئیدهایی مثل اکساندرولون یا ترنبولون نسبت به دیانابول و اکسی متولون کمتر است.

به طور کلی، کلومیفن با کاهش فعالیت استروژن، از بروز عوارض جانبی بالا بودن استروژن، پیشگیری می‌کند.

نیمه عمر کلومیفن چقدر است؟

نیمه عمر کلومیفن سیترات ۶-۵ روز است. یعنی با مصرف یک دوز، تا ۵ الی ۶ روز بعد، اثرات دارو در بدن شما وجود دارد.

تاموکسیفن چیست؟

در ادامه باید ببینیم که تاموکسیفن (یا همان نولوادکس)‌ چیست.

تاموکسیفن سیترات نیز یک  SERM (تعدیل‌کننده انتخابی گیرنده‌های استروژن) است.

رابطه تاموکسیفن و کلومیفن مثل فلفل و نمک است! یعنی از جهاتی شبیه به هم و از جهات دیگر متفاوت از یکدیگرند.

نولوادکس نیز مثل کلوماید در ابتدا برای زنان ساخته شده بود.

مصرف اصلی این دارو کمک به درمان زنان مبتلا به سرطان پستان است. البته در درمان ناباروری زنان نیز از آن استفاده می‌شود.

البته تاموکسیفن متفاوت از کلومیفن عمل می‌کند؛ زیرا تولید هورمون‌های گنادوتروپین را از طریق هیپوفیز تحریک می‌کند.

وقتی گنادوتروپین ها تولید و ترشح شوند، سطح کلی LH و FSH بدن افزایش می‌یابد.

می‌توان گفت نتیجه نهایی مصرف تاموکسیفن و کلوماید برای بدنسازان، یکسان است. تفاوت تاموکسیفن و کلومیفن تنها در مسیر رسیدن به این نتیجه است و خود آن نتیجه یکسان است.

هردوی این داروها به گیرنده‌های استروژن متصل می‌شوند و به آن‌ها اجازه فعالیت نمی‌دهند. به این ترتیب، سطح کلی فعالیت استروژنیک در بدن کاهش می‌یابد. این برای یک بدنساز بسیار مهم است.

نیمه عمر تاموکسیفن چقدر است؟

تاموکسیفن نیمه عمر کوتاه در حد ۱۲-۹ ساعت دارد.

با توجه به کم بودن زمان نیمه عمر آن، باید دوز مصرفی یک روز را به دو قسمت تقسیم کنید و دوبار در روز مصرف کنید تا سطح آن در بدن شما همواره بالا باشد.

تفاوت کلومیفن و تاموکسیفن چیست؟

هر دوی این دارو ها عملکرد و نتایج تقریبا یکسان دارند. اما با این حال کمی تفاوت نیز با هم دارند.

نکته مهم در مورد تفاوت آن‌ها، تاثیر روی هورمون های پرولاکتین و پروژسترون است. طبق برخی مطالعات، تاموکسیفن می‌تواند باعث کاهش پرولاکتین شود ولی ظاهرا کلومیفن تأثیر چندانی روی این هورمون ندارد.

تفاوت بعدی تاموکسیفن و کلومیفن نیمه عمر آن ها است. همانطور که پیشتر نیز گفته شد، به دلیل نیمه عمر کوتاه تاموکسیفن باید آن را دوبار در روز مصرف کنید. اما کلومیفن نیمه عمر چند روزه دارد و نیازی به مصرف دوزهای آن با فاصله زمانی کم از یکدیگر نیست.

تاموکسیفن یا کلومیفن؟ کدام یک بهتر است؟

در حقیقت، نمی‌توان بین تاموکسیفن و کلومیفن یکی را به عنوان داروی بهتر در دوره پاکسازی معرفی کرد. این که کدام یک را مصرف کنید به چند عامل بستگی دارد. از جمله :

• چه استروئید یا استروئیدهایی را مصرف کرده‌اید
• دوره شما به چه صورت بوده است
• چه دوزی مصرف کرده‌اید
• طول دوره استروئید چقدر بوده است

برای پاکسازی بعد از بعضی دوره های استروئید، فقط باید از کلومیفن استفاده کرد و برای بعضی دیگر، تنها باید به سراغ تاموکسیفن رفت.

اما به طور کلی با وجود تفاوت جزئی تاموکسیفن و کلومیفن، در اکثر دوره های پاکسازی، هردوی این داروها به همراه یکدیگر مصرف می‌شوند؛ زیرا اثرات این دو دارو موازی و هم‌جهت با هم بوده و می‌توانند اثر هم را تقویت کنند.

عوارض جانبی کلومیفن

کلومیفن با هدف کاهش عوارض جانبی ناشی از استروئیدها توسط ورزشکاران رشته بدنسازی مصرف می‌شود. متأسفانه خود این دارو می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد.

اما خبر خوب این است که عوارض جانبی ناشی از کلومیفن بسیار اندک است و حتی ممکن است برخی مردان، آن‌ها را مفید بدانند.

با توجه به این که، دوز مصرفی خیلی زیاد نیست (۲۵ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در روز)، عوارض جانبی خیلی شدید نخواهند بود.

برخی مردان با مصرف کلومیفن، افزایش میل جنسی و احساس شادی را تجربه می‌کنند. زنان نیز با مصرف این دارو از انرژی بیش از حد معمول برخوردار می‌شوند.

این که این موارد را عارضه جانبی یا مزیت بدانیم، به خود شخص بستگی دارد.

اما مصرف دوزهای زیاد، می‌تواند باعث تغییرات خلق و خو و تحریک پذیری شود.

عوارض جانبی تاموکسیفن

درست مثل کلومیفن، عوارض جانبی ناشی از تاموکسیفن، با توجه به مقدار دوز مصرف آن متفاوت خواهد بود.

دوز معمول تاموکسیفن در دوره پاکسازی، حدود ۴۰ میلی‌گرم در  روز است.

در اثر مصرف دوزهای بالا، ممکن است تغییرات خلق و خو و افزایش تحریک پذیری بروز کند.